Nghệ Thuật Vẽ Trần Mây Biến Mọi Không Gian Trở Nên Lãng Mạn Và Phiêu Bồng

Trong không gian nhà ở việc vẽ trần mây đã trở nên quen thuộc. Đối với phòng khách hay phòng ngủ để tạo một khoảng bầu trời thơ mộng là điều hết sức cần thiết và hợp lý. Vì lẽ đó khi thiết kế xây dựng các kỹ sư đã tính toán kỹ phương án phối cảnh trần nhà làm sao cho hiệu quả nhất. Kết hợp nhiều công năng hỗ trợ : Vách trần thạch cao ,đèn chùm trang trí, sơn nhũ hoặc dát vàng, bước đệm còn lại là sơn mây lơ lửng, có khi thêm những cánh chim bay và cành cây ,hoa lá nhẹ nhàng.

Mình đã đi vẽ trang trí cho một căn biệt phủ khá hiện đại và cầu kỳ. Gia chủ cách Sài Gòn không bao xa, ở Cần Đước ,giáp với Bình Chánh. Trên đỉnh cao của tòa nhà là cái vòm lớn chia làm 8 cánh. Ở giữa trung tâm là hình hoa văn thạch cao lớn được dát vàng 24k, chạy đều xuống 8 cánh lấp lánh mê hoặc. Khoảng không gian ở giữa sẽ vẽ mây ,vừa có hình chuyển động hiện đại 3D ,kết hợp những thiên thần nhỏ ,bà mẹ bay lượn cùng không gian đó.

Cái khó khăn nhất là việc bắt dàn giáo, trần dưới để rỗng 1/2 tạo không gian giếng trời. Phần còn lại là ô thang máy đi lên. Cuối cùng gia chủ phải nhờ sự trợ giúp của chủ thầu xây dựng, các bác thợ hồ hì hục vất vả kéo hơn 20 bộ giáo lên, kèm theo cả đống ván lót ,xà gồ ,trụ thép lớn kê chân. Mất đứt một ngày bộ giáo mới lắp xong, công việc vẽ mới bắt đầu. Việc đưa màu và dụng cụ vẽ cũng tốn thêm thời gian nữa. Bức tranh được hoàn thiện như đánh dấu sự kiên nhẫn của người vẽ và chủ đầu tư. Tranh vẽ trần mây biệt thự bao giờ cũng chi phí đắt gấp mấy lần là vì thế.

Còn tranh vẽ cho các Nhà thờ thì sao? Nhờ cái lần mình nhận công trình Nhà thờ Khiết Tâm, Vĩnh Thạnh, Cần Thơ. Dù đã thỏa thuận giá cả và cách thức làm việc qua điện thoại rồi. Nhưng khi xuống tới nơi ,Cha cố vẫn hỏi về cách vẽ: Con vẽ như thế nào ,dùng súng hay tay? Mình trả lời là vẽ tay. Cha cố gật đầu nói được. Ý của ông muốn diễn tả những lớp mây trắng tơi xốp ,bay tự nhiên trên không gian 4 cây cột lớn. Sau khi hoàn thiện sẽ đặt tượng chúa nằm ở giữa, dưới chân ngài là con đường chạy hút xa thăm thẳm. Vì vậy nếu vẽ máy mây sẽ im lỳ không bay bổng tự nhiên.

Người vẽ trần mây đôi khi nó là cơ duyên. Cầm cọ cứ vẫy một cách tự nhiên như đi chơi mà lại ổn. Trông có vẻ dễ và không cầu kỳ nhưng kỳ thực là cả một thời gian dài rèn luyện kỹ thuật. Cách đan màu không khác gì vẽ chì trong bài hình họa. Các sắc độ phải êm mượt ,tơi xốp không bị lỳ, mây bay phải uyển chuyển mềm mại gắn bó đan vào nhau  không bị cô lập. Nhìn lên phải hơi giống bầu trời bên ngoài thật, cách vẽ thả hồn thật thoải mái như dạo chơi. Màu mượt mà không bị vấp ,êm trôi lơ lửng trong veo. Ngoài ra các đám mây không được đều nhau, khoảng không gian cũng được sắp đặt có tính toán. Sắc độ ,sáng tối, đậm nhạt cũng vô cùng quan trọng. Nếu không tạo được điểm màu trung gian mà nhấn trắng luôn thì trông vôi bột trơ vơ. Nhiều người làm thợ sơn vẽ nhảy cóc, sơn xanh một lớp rồi dùng khuôn mây gắn thành từng đám, trông bị cô lập ,khô cứng ,thiếu sự uyển chuyển. Thợ lành nghề thì dùng súng phun cho nhanh. Ưu điểm là mây khá mịn không có nét cọ. Nhược điểm phải che chắn kỹ không sẽ lan màu sang khu vực khác. Gặp chủ đầu tư khó tính thì phải vẽ tay thêm một lần nữa, để bật lên được không gian 3D.

Đối với vẽ mây cho Chùa chiền sẽ có kết hợp thêm tranh phong cảnh. Chuyến đi vẽ ở Chùa Long Hậu , Kế Sách ,Sóc Trăng, với vòm mây khá lớn. Ở giữa trung tâm sẽ là một cây bồ đề có thân nhánh lá tỏa ra khắp không gian. Ở giữa gốc cây là hình ảnh ngài Quan âm ngồi niết bàn với khuôn mặt dịu hiền ,bao quanh là sông núi ,thác nước ,cây cỏ ,hoa lá, chim muông thú rất hồn nhiên. 

Khi vẽ cho chùa tâm luôn thanh tịnh, không vội vàng, sự kiên nhẫn khi vẽ từng lá bồ đề và gân mảnh li ti. Khi vẽ mặt ngài Quan Âm và Đức Phật có khi mất nhiều lần mới xong. Nếu vẽ chưa được ngay thì cứ bỏ đó đi vẽ chỗ khác, đợi khi tinh thần thật thoải mái thì quay lại điểm nhãn,mũi ,miệng. Cái khó khi vẽ phật vừa phải sắc nét mà trông hiền dịu phiêu diêu. Khuôn mặt thánh thiện mà vẫn tỏa ra ánh hào quang đầy trí tuệ. 

Vẽ trần mây có kèm theo chân dung Đức Phật , Thánh Chúa, Tiên nữ hoặc Thiên thần là một sự thử thách cao độ đối với người vẽ. Có người vẽ được và người không. Mình cũng đã kiên nhẫn nhiều lần đối với thể loại này. Nhưng thực sự chưa có công trình trình nào thấy được sự hoàn hảo. Vậy mới biết cái đạo học cả đời không xong. Có sư phư sụ bậc thầy thời Phục Hưng là  Raphael , vẽ vòm nhà thờ tới 10 năm, khi hoàn thành công trình ,đầu tóc bạc phơ, trông gìa như một ông lão. Vì vậy có những công trình Nhà thờ hay Chùa chiền, biệt thự, chủ đầu tư khá kén chọn người vẽ. Dù có phải chi phí gía cao đắt đỏ nhưng người ta sẵn sàng mời những họa sĩ có tiếng, các tác phẩm họ thể hiện đã chứng minh trong thực tế. Người xuống tiền và người vẽ đều là kẻ chịu chơi đích thực. Vì trần mây ,bầu trời đôi khi cũng là tác phẩm nghệ thuật lâu bền.

    Sài Gòn 08/07/2025 (Nguyễn Tâm -Art)